Arkadiusz Górnisiewicz, “Wojna i nomos. Carl Schmitt o problemie porządku światowego”

KATEGORIA: Poznań

Carl Schmitt jest bez wątpienia postacią kontrowersyjną, której biografia budzi wiele wątpliwości natury moralnej. Z drugiej strony jest ważnym myślicielem i błędem byłoby skreślenie jego dokonań naukowych jedynie ze względu na jego powiązania z Trzecią Rzeszą. Arkadiusz Górnisiewicz w swojej książce pt. „Wojna i nomos. Carl Schmitt o problemie porządku światowego”  wskazuje na aktualność  obserwacji dokonanych przez Schmitta. Jak twierdzi sam autor: „Myśl Schmitta wciąż dostarcza narzędzi, dzięki którym możliwa jest lepsza orientacja w problemach i wyzwaniach współczesnego świata”.

Dzięki tej książce będziemy mogli zapoznać się z tłem historycznym m.in. procesów norymberskich i analizą owych zdarzeń, a także życiem Schmitta przed II wojną światową, w trakcie i po niej. Jednym z wątków, na które warto zwrócić szczególną uwagę, są fragmenty przesłuchań przeprowadzonych w 1947 roku.

Schmitt jako specjalista w dziedzinie prawa międzynarodowego dostarcza nam wielu ciekawych analiz. Zastanawiał się nad tym co rozumiemy pod pojęciami: „zbrodni wojennej”, zagadnieniem kryminalizacji wojny. Górnisiewicz dokonuje analizy jednego z największych dzieł Schmitta, czyli „Nomosu Ziemi” - książki traktującej o powiązaniu prawa z ziemią jak sam tytuł sugeruje. Dla Schmitta nomos to forma, w której polityczny i społeczny ład ujawnia się w sensie przestrzennym, poprzez zawłaszczenie i podział ziemi. Filozof zadaje istotne, z punktu widzenia prawa międzynarodowego, pytanie: w jaki sposób rozumiemy przestrzeń w sensie fizycznym oraz jak ważna jest kwestia terytorium morskiego w dziejach? Jego rozważania wynikają z ówczesnej sytuacji historycznej. Składają się na nie rozczarowanie I i II wojną światową, a także nowy rozkład sił na arenie międzynarodowej spowodowany owymi wydarzeniami.

Będziemy mogli także zapoznać się z rekonstrukcją zmagań prawników z teologami sprzed 500 lat. Spór dotyczył natury człowieka w kontekście najnowszych odkryć geograficznych oraz z rozważaniami nad filozofią Thomasa Hobbesa.

Autor książki przybliża czytelnikowi również istotę wojny sprawiedliwej oraz jej powiązania z wojną totalną. Pokazuje, że znajomość prawa i szacunek do do niego powinny być fundamentem współczesnej myśli politycznej.

Schmitt jest autorem analizowanym przez myślicieli z różnych stron politycznych – od lewicowych, przez liberalnych, do konserwatywnych.  Filozofia Schmitta powstała w reakcji na bezład i rozpad świata, upadek państw, zmianę hierarchii społecznych i sposobu życia, a nade wszystko śmierć milionów ludzi. Czy jego dzieła są jeszcze w stanie powiedzieć nam coś więcej  na temat rzeczywistości społecznej i politycznej, z którą mamy do czynienia na co dzień?

Książka Arkadiusza Górnisiewicza „Wojna i nomos. Carl Schmitt o problemie porządku światowego” została wydana w 2019 roku przez Universitas TAiWPN. 

Karolina Szeleś

Ta strona wykorzystuje cookies tylko do analizy odwiedzin. Nie przechowujemy żadnych danych personalnych. Jeśli nie zgadzasz się na wykorzystywanie cookies, możesz je zablokować w ustawieniach swojej przeglądarki.

OK